Ղազարոս Աղայան «Հիշողություն»

Ծիծեռնակը բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Մեկ անգամ էր նա բույն շինել
Եվ շատ անգամ կարկատել,
Բայց այս անգամ վերադարձին
Բույնն ավերակ էր գտել:
Այժմ նորից բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Նա հիշում էր անցած տարին
Իր սնուցած ձագերին,
Որոնց ճամփին հափշտակեց
Արյունարբու թշնամին:
Բայց նա կրկին բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:

Առաջադրանքներ

  1. Կարդա՛ բանաստեղծությունը` դուրս գրելով ու բացատրելով անծանոթ բառերը: շյուղ-դալար շիվ, կարկատել-կտորները կարել իրար, ավերակ -փլատակ, սնուցել-կերակրել, հափշտակեց-գողանալ, կրկին-նորից,
  2. Կարդա՛ բանաստեղծությունը` դուրս գրելով ու բացատրելով անծանոթ բառերը: շյուղ-դալար շիվ, կարկատել-կտորները կարել իրար, ավերակ -փլատակ, սնուցել-կերակրել, հափշտակեց-գողանալ, կրկին-նորից, արյունարբու-դաչ
  3. Ընդգծված բառերը փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:  շինում-սարքել, Այժմ-հիմա,շյուղ-ոստ, շ
  4. Բանաստեղծության համար նոր վերնագիր հորինի՛ր։ Ծիծեռնակի նոր տուն
  5. Ո՞վ է այս բանաստեղծության հերոսը:Ճիճառնակ փոքրիկ,թռֆուն։ Ճիճառնակ
  6. Նկարագրի՛ր ծիծեռնակին:Ճիճառնակը աշխատասեր, ամեն տարի բույն էր շինում։
  7. Մանրամասն բնութագրիր ծիծեռնակին` օգտվելով բանաստեղծության բնութագրումներից: Ծիծռնակ շատ աշխատասեր էր և մտածում էր իրանձ ձագուկնրի մասին։

Ծիծեռնակը բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում, ես ընտրլմս աս հատված վորհտվ Ծիծեռնակը բույն էր շինում,Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում, ես

  1. Առանձնացրո’ւ քեզ ամենից դուր եկած հատվածը և վերլուծի’ր:
  2. Արձակ շարադրի’ր բանաստեղծությունը և վերլուծի’ր: Ծիծեռնակը բույն էր շինում,
    Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
  3. Ինչո՞ւ է բանաստեղծությունը այսպես վերնագրված:
  4. Ի՞նչ գիտես ծիծեռնակների մասին: Պատմի՛ր:
  5. Տեղեկատվական աղբյուրներից նյութեր հավաքիր ծիծեռնակների մասին:
  6. Բանաստեղծության ծիծեռնակին  համեմատի՛ր Հ. Թումանյանի «Մայրը» պատմվածքի ծիծեռնակի հետ: Նշի’ր ընդհանրությունները և հիմնավորի՛ր պատասխաններդ:

Կանոնավոր և անկանոն կոտորակներ 10․4․2024

Կանոնավոր և անկանոն կոտորակներ

Ինչպես գիտենք, սովորական կոտորակը ստացվում է, երբ ամբողջը բաժանում ենք հավասար մասերի և վերցնում ենք մի քանի մասը:   

Օրինակ՝ 5/7- րդ կոտորակը ցույց է տալիս, որ ամբողջը բաժանել են յոթ հավասար մասերի և վերցրել են դրանցից հինգը:

Հայտարարը ցույց է տալիս, թե քանի՞ մասի են բաժանել ամբողջը, իսկ համարիչը՝ թե դրանցից քանի՞սն են վերցրել:

Բնականաբար, ամենաշատը կարելի է վերցնել բոլոր եղած մասերը, այդ դեպքում կոտորակի համարիչն ու հայտարարը իրար հավասար են, և մենք ստանում ենք ամբողջը, օրինակ՝ 

11/11=1

Այն անբնական դեպքը, երբ կոտորակի համարիչը ավելի մեծ է հայտարարից, օրինակ՝ 6/5անվանում են անկանոն կոտորակ:  

Կոտորակը, որի համարիչը փոքր է հայտարարից, կոչվում է կանոնավոր կոտորակ:

Կոտորակը, որի համարիչը մեծ է հայտարարից կամ հավասար է նրան, կոչվում է անկանոն կոտորակ:

МII_03_t(1).png

2/5<1,  8/5>1,  5/5=1

Ուշադրություն

Կանոնավոր կոտորակը փոքր է մեկից, անկանոնը մեծ է մեկից:

Առաջադրանքներ դասարանում

1․ Իրարից   առանձնացրեք կանոնավոր և անկանոն կոտորակները

 789/855, 27/35, 9/5,կանավոր 16/15, անկանոն 117/25,7/14, 7/18, 7/3, 171/95

2․ Համեմատեք կոտորակները

կանոնավոր կոտորակ

10/9          37/34            1486/215              127/118

Անկանոն  կոտորակ

12/19     107/314   106/215    127/1728

3․ Համեմատեք կոտորակները

7/34 <8/3

27/4 > 82/94

9/34 > 8/7

4․ Արտահայտիր նշված միավորներով՝

8/5դմ= սմ

4/10մ= սմ

6/10սմ= մմ

4/25  կգ=գ

4/8ժ= ր

Խնդիր1․

Մայրիկը իր պատրաստած գաթայի 1/5-րդ մասը տվեց Արմենին, 2/5-րդ մասը՝ Դավիթին, իսկ  մնացած մասը՝ Սերգեյին։ Ո՞ւմ բաժինն էր ամենաշատը։

Խնդիր2․

Ավտոմեքենան պետք է անցներ 150 կմ ճանապարհ։ Նա մինչև կեսօր անցավ ճանապարհի 3/5 -րդ մասը։ Որքա՞ն ճանապարհ նրան մնաց անցնելու։

Խնդիր3․

Ամբողջ ճանապարհի 3/4-րդ մասը անցնելուց հետո ո՞ր մասը կմնա անցնելու։                                                                                   

Խնդիր4․

Գիրքն ունի 280 էջ։ Գայանեն կարդաց գրքի 3/5-ը։ Քանի՞ էջ մնաց կարդալու։